Gjennomgått i samarbeid med Den norske legeforening 13. mars 2024

Kirurg

Ein kirurg er ein lege som opererer pasientar, i tillegg til anna behandlinga.

Arbeidsoppgaver

Kirurgen er ein lege med spesialisering i kirurgi, altså operasjonar. Kirurgi er eit breitt fagfelt der du kan utdanne deg innan spesialiseringsområde som til dømes:

Barnekirurgi

Barnekirurgen behandlar medfødde misdanningar, skadar og sjukdommar hos nyfødde, spedbarn, barn og ungdom.

Som barnekirurg opererer du i brystkasse, mage og tarmsystemet, urinvegane og du fjernar svulstar. Du kan også operera i andre organsystem – utanom hjarte, skjelett og sentralnervesystem.

Ein del operasjonar på barn, som blindtarmsbetennelse, blir ofte gjennomført av andre kirurgar, medan barnekirurgen tek seg av meir komplekse tilstandar og operasjonar på nyfødde. Operasjon av medfødde misdanningar hos barn er ei av dei vanlegaste arbeidsoppgåvene.

Barnekirurgen samarbeider tett med sjukepleiarar, barnelegar, anestesilegar, kirurgar, patologar og andre legespesialistar.

Bryst- og endokrinkirurgi

Ein bryst- og endokrinkirurg er ein lege og kirurg som har spesialisert seg på å behandla sjukdommar i bryst, skjoldbruskkjertel og biskjoldbruskkjertler.

Bryst- og endokrinkirurgen bruker operative metodar for å behandla sjukdommar som brystkreft, struma, godarta og vondarta svulstar i skjoldbruskkjertelen og dessutan hormonelle forstyrringar i skjoldbruskkjertel og biskjoldbruskkjertel.

Bryst- og endokrinkirurgen greier ut hormonproduserande kjertelsvulstar i mage, tarm og binyrer, og opererer pasientar i samarbeid med andre kirurgar, til dømes gastrokirurger og urologar. Spesialistar i bryst- og endokrinkirurgi kan også samarbeida med øre-nase-halsspesialistar og thoraxkirurger om svulstar eller struma.

Øre-nase-hals

Ein øre-nase-hals-spesialist er ein lege som har spesialisert seg innan det medisinske fagfeltet øre-nase-hals (ØNH), som også blir kalla hode-halskirurgi. ØNH-spesialisten diagnostiserer og behandlar sjukdommar, betennelsar, misdanningar, svulstar og skadar i øre-nase-hals-området.

ØNH-spesialistane utfører mange kirurgiske inngrep, til dømes fjerning av mandlar, ventilasjonsrøyr i øyra, operasjonar på naseskiljevegg og bihuler og større operasjonar på grunn av kreft i området. Også ikkje-kirurgiske behandlingar utgjer ein stor del av arbeidskvardagen, eksempelvis behandling av allergi, svimmelheit, høyrselstap og infeksjonar.

Nevrokirurgi

Ein nevrokirurg er ein lege som har spesialisert seg på det medisinske feltet nevrokirurgi.

Nevrokirurgar driv først og fremst med kirurgisk behandling av hode- og nakkeskadar, hjernehinneblødingar, svulstar, medfødde misdanningar, infeksjonar, degenerative sjukdommar (naturlege aldringsforandringar) i nakke og rygg, epilepsi, kroniske smerter og spasmar.

Mange av tilstandane er alvorlege og krev snarleg behandling og overvaking.

Nevrokirurgar har eit nært samarbeid med spesialistar i nevroradiologi og nevroanestesi.

Plastikkirurgi

Ein plastikkirurg er ein lege som har spesialisert seg på det medisinske fagfeltet plastikkirurgi. Plastikkirurgiske inngrep kan gjerast som rekonstruksjon etter skadar, sjukdommar eller medfødde misdanningar eller av kosmetiske grunnar. Under utdanninga som plastikkirurg lærer ein både rekonstruktive og kosmetiske teknikkar.

Vanlege arbeidsoppgåver for ein rekonstruktiv plastikkirurg:

  • byggja opp igjen funksjonen eller betre utsjånad til menneske som har fått skadar, sjukdom, har hatt andre operasjonar eller er fødde med misdanningar
  • gjennomføra alt frå mindre operasjonar og lokalbedøving, til store kompliserte inngrep

Vanlige arbeidsoppgåver for ein kosmetisk plastikkirurg:

  • behandla friske menneske som ønskjer å forandra på kroppen sin, og vanlegvis ikkje menneske med skade eller sjukdom
  • fjerne til dømes hud, fettvev eller endra på utsjånaden i ansiktet
Thoraxkirurgi

Som thoraxkirurg er du lege og kirurg med spesialisering på det medisinske fagfeltet thoraxkirurgi. Thoraxkirurgen behandlar skadar, sjukdommar og misdanningar i brystkassa, inkludert hjarte, lunger og sentrale kar.

Thoraxkirurgen behandlar mellom anna medfødde hjartefeil hos barn og vaksne, rekonstruerer arteriar og vener, utfører bypassoperasjon og hjarteklaffeoperasjonar, hjarte- og lungetransplantasjonar, opererer lungekreft og andre sjukdommar i brystkassa.

Urologi

Som urolog er du lege med spesialisering på det kirurgiske feltet urologi. Det vil seia læra om sjukdommane i nyrene, urinvegane og mannlege kjønnsorgan. Urologen diagnostiserer, opererer og på andre måtar behandlar sjukdommar som til dømes kreftsjukdommar, infeksjonar, nyrestein, vasslatingsproblem, impotens, underlivssmerter, urinlekkasje og skadar.

Urologen er kirurg og bruker derfor ofte kirurgiske metodar i behandlinga, både opne operasjonar og ulike kikhòlsteknikkar. Biletundersøkingar som ultralyd, CT og MR blir brukt ved undersøkingar.

Urologar jobbar mykje med pasientar som har kreft. Sidan du som urolog følgjer pasientane over lengre periodar, anten det er kreftsjukdom eller godarta sjukdom, får du ofte eit nært forhold til pasientane. 

Ortopedi

Ein ortoped er ein lege med spesialisering innan ortopedisk kirurgi. Ein ortoped er ein lege som førebyggjer og behandlar sjukdommar og skadar i musklar og skjelett.

Ortopedi er eit stort kompetansefelt med behandling av sjukdommar og skadar i musklar og skjelett for både barn og vaksne. Det kan dreia seg om mellom anna brotskadar, slitasjeskadar, skadar i sene- og muskelapparatet eller svulstar.

Yrkestittelen kan også vera ortopedisk kirurg.

Dei fleste vel i dag å utdanne seg til spesialist i eitt felt, i tillegg til å vere generell kirurg, på grunn av det aukande behovet for spesialisering.

Kor jobbar kirurgar?

Arbeidet som kirurg blir oftast utført på sjukehus, eventuelt i primærhelsetenesta eller privat praksis.

Korleis er det å jobbe som kirurg?

Kvinne i hvit legefrakk i en sykehuskorridor.

Ortoped

Ingebjørg Løkensgard Strand

– Lidelser kan repareres og ledd kan jo ofte erstattes, forteller Ingebjørg.
En person med grønn skjorte står mot en lys vegg

Bryst- og endokrinkirurg

Cecilie Lilletvedt

– Det er givende å komme tett på mennesker, å få gode relasjoner og hjelpe dem gjennom en krevende periode, synes Cecilie.
Stine likte realfag og var ville ha et yrke som kombinerte noe praktisk med det å være lege.

Øre-nese-hals-spesialist

Stine Fryjordet Wiik

Stines spesialitet er å undersøke og reparere sykdom i noen av de minste rommene i kroppen.
Portrettbilde av plastikkirurg Ståle Buhagen. Bakgrunnen er et bilde klinikken har på veggen.

Plastikkirurg

Ståle Buhagen

Pasienter kommer til Ståle Buhagen med ting de mistrives med. Ved hjelp av en operasjon kan han fjerne problemet. Han kaller det helsehjelp i form av økt livskvalitet.
En mann som jobber som barnekirurg smiler

Barnekirurg

Ole Bruseth

Jeg trivdes så godt på avdelingen og med arbeidsoppgavene at jeg takket ja når jeg fikk spørsmål om å fortsette. Jeg trives veldig godt fortsatt, så det var et riktig valg, forteller barnekirurg Ole Bruseth.
Portrettbilde av en dame med kort, mørkt hår. Hun smiler og har på seg en lilla overdel. Det er grå bakgrunn på bildet.

Nevrokirurg

Ruby Mahesparan

Vi arbeider med sentralnervesystemet. Det er et område der selv små skader kan gi store konsekvenser. Det gjør at man må være utrolig nøye, være godt forberedt og ha høy kompetanse på området. Det er det som gjør faget veldig utfordrende og spennende forteller nevrokirurg Ruby Mahesparan.
Gry Dahle opererer ofte de mest kritiske tilfellene.

Thoraxkirurg

Gry Dahle

– Mange tror en kirurg kun opererer, sånn er det ikke, sier Gry Dahle. Samarbeid med kollegaer, oppdatering på ny forskning og kontakt med pasienter og pårørende er en stor del av jobben.
Urolog leif Erik Grønning portrett

Urolog

Leif Erik Grønning

– Det er morsomt med tekniske greier, men den gode samtalen og den menneskelige kontakten med pasienten, er fortsatt helt avgjørende for å kunne hjelpe, sier Leif Erik Grønning.

Viktige egenskaper for en kirurg

Som kirurg er det viktig at du likar å arbeide med menneske. Du må lytte til pasientane dine og kunne setje deg inn i deira situasjon. Du må handle raskt i krisesituasjonar og alltid ha eit heilskapsblikk. Du må òg ha særskilt gode praktiske ferdigheiter og kommunikasjonsevner.

Kva tener kirurgar?

Korleis utdannar du deg til kirurg?

Legespesialiseringa begynner etter at du er ferdig med medisinstudiet og har fått autorisasjon som lege. I praksis vil alle nyutdanna legar fortsette i eit spesialiseringsløp. Spesialiseringa varer i minst seks og eit halvt år. Den første delen er felles for alle spesialitetane og varer i halvtanna år. Den består av eitt års praksis på eit sjukehus og eit halvt års praksis i ein kommune.

De neste fem åra er spesialisering innan retninga du har valt. De fleste finn ut kva slags spesialist de vil bli når de går på medisinstudiet, og mange bytter også spesialisering undervegs i spesialistutdanninga. Spesialistutdanninga føregår mens du jobbar som lege.

 

Kva jobbar medisinutdanna med?

Kilde: Statistisk sentralbyrå 2024. Tall fra november 2023. Forklaring til statistikken
  • 763106 - Fagprøven for leger utdannet utenfor EU/EØS og Sveits
  • 763102 - Utenlandsleger, tilleggskurs
  • 763101 - Cand.med.-utdanning

Bedrifter: Kor jobbar kirurgar?

Her finn du ei oversikt over bedrifter som har stillingar i dette yrket eller liknande yrke. Dette kan vere nyttig for den som leitar etter arbeidsplass, læreplass eller hospiteringsplassar. Oversikta kan også vere nyttig for skular som vil finne bedrifter dei kan samarbeide med.

Bedrifter med kirurgar

Vigo

Informasjon om løpande lærekontraktar og godkjende lærebedrifter blir fylkesvis henta frå Vigo. Alle fylka i landet har inngått ein driftsavtale med Vigo og Utdanning.no  for å få denne informasjonen presentert nettsidene våre.

Vi hentar nye data frå Vigo og oppdaterer informasjonen om lærlingar og lærebedrifter kvar natt.

NAV

Arbeidslivsinformasjon får vi frå Navs Arbeidsgivar- og arbeidstakarregister (Aa-registeret).

Arbeidsgivarar pliktar å registrere sine tilsette i Aa-registeret, mellom anna med rett stillingstittel. Det er 9000 ulike stillingstitlar (STYRK-kodar) å velje mellom. Nokre yrke har mange detaljerte og dels overlappande underkategoriar, eksempelvis røyrleggjarar, og andre yrke manglar ein eigen kategori, eksempelvis hematologer. Dette betyr at det alltid vil finnast nokre unøyaktigheiter og feilregistreringar.

Me har knytt flest mogleg av Nav sine 9000 stillingstitlar opp mot 600 yrkesskildringar på Utdanning.no . Dette er ein manuell prosess og feil kan finnast. Vi jobbar kontinuerleg med å kvalitetssikre desse koplingane og tek gjerne imot innspel.

Nokre stillingstitlar frå Aa-registeret er kopla til meir enn éi yrkesskildring. Stillingstittelen "Spesialarbeider (Snekker)" er til dømes knytt opp mot yrka "Møbelsnikkar", "Trevaresnikkar" og "Industrisnikkar". Om ein legg saman stillingstal for desse enkeltyrka vil det samla stillingstalet bli for høgt.

Vi innhentar nye data frå Aa-registeret og oppdaterer arbeidslivsinformasjonen slik at vi har nye data på morgonen den 13. i kvar månad.

  • 2221108 - KIRURG
  • 2221124 - ORALKIRURG
  • 2222103 - KJEVEKIRURG
  • 2221114 - ORTOPED
  • 2221132 - ØRE-NESE-HALS-SPESIALIST

Andre yrke

Aktivitør går tur med bruker.

Aktivitør

Aktivitøren planlegg og gjennomfører aktivitetar for ulike brukarar.
Lege kikker i øret på en pasient

Allmennlege

Allmennlegen er som regel den som møter pasienten først, og mange jobbar som fastlege.
Ambulansearbeider i førersetet på en ambulanse.

Ambulansearbeidar

Som ambulansearbeidar arbeider du med akuttmedisin i ambulansetenesta, og rykker ut ved akutt sjukdom eller skade..
Lege injiserer innsovningsmiddel i hånden til pasient mens en anestesisykepleier bedøver pasienten med oksygenmaske.

Anestesisjukepleiar

Ein anestesisjukepleiar tek vare på pasientar før, under og etter dei får bedøving for operasjonar, undersøkingar og behandlingar.
En apotektekniker står bak disken og ekspederer en kunde

Apotekteknikar

Apotekteknikaren ekspederer legemiddel og informerer om trygge og rette måtar å bruke legemiddel på.
Pasient tar hørselstest

Audiograf

Som audiograf er du ekspert på høyrsel og hjelper menneske som har problem med å høyra.
Barnesykepleier Caroline Klemp har satt inn en veneflon i hånden til en baby.

Barnesjukepleiar

Ein barnesjukepleiar pleier nyfødde, barn og unge som er alvorleg sjuke eller skadd.
Bioingeniør i arbeid på preanalytisk prøvemottak.

Bioingeniør

Som bioingeniør samlar du inn og analyserer blodprøver og andre typar biologisk prøvemateriale.
Mannlig biokjemiker studerer kjemikalie i glassflaske

Biokjemikar

Ein biokjemikar forskar på biokjemiske prosessar i levande organismar.
Bioteknolog i laboratorium

Bioteknolog

Bioteknologar bruker avansert teknologi til å utvikle nye biologiske produkt.
Jente stabler trekuler under oppsyn av kvinnelig ergoterapeut.

Ergoterapeut

Ergoterapeutar er ekspertar på aktivitet og deltaking, og arbeider for at alle skal kunne delta aktivt i samfunnet.
Farmasøyt i arbeid på apotek.

Farmasøyt

Ein farmasøyt er ein ekspert på legemiddel.