Tolk
Ein tolk arbeider for at menneske som ikkje snakkar felles språk, skal kunne forstå kvarandre.
Arbeidsoppgaver
Det finnes både talespråktolkar og tolkar for døve, høyrselshemma og personar med døvblindskap, også kalla teiknspråktolk. Denne sida handlar om talespråktolk.
Å tolke er å munnleg overføre innhald frå eit språk til eit anna, i ein situasjon der to eller fleire partar kommuniserer. Tolkinga kan gjerast enten konsekutivt eller simultant. Konsekutiv tolking er når samtalepartar tek pausar for å sleppa til tolken innimellom, medan simultantolking er når tolken tolkar samtidig som talaren snakkar utan avbrot, då er tolkeutstyr nødvendig. Tolkar kan også jobba frå tekst, f.eks ein brosjyre, til talespråk. Dette kallar vi tolking frå skrift til tale eller prima vista-tolking. Det er også mogleg å tolke over telefon eller video. Dette kallar vi for fjerntolking.
Som tolk er det viktig at du stiller godt førebudd til eit oppdrag. Før oppdraget må du gjere ditt beste for å lære relevante omgrep og kunnskap om fagområdet oppdraget skal gjelde. Til dømes må du gå gjennom sakspapir og informasjon du får på førehand. Du må også ha kjennskap til kultur, historie og institusjonar i dei landa tolkespråket ditt snakkast i.
Tolkar følgjer eigne yrkesetiske reglar der det blir stilt strenge krav til nøytralitet, upartiskheit og konfidensialitet. Det er ein føresetnad at du alltid prøver å få fram bodskapen til talaren utan å påverke det på nokon måte, verken ved å gløyme delar av uttalen eller ved å la dine eigne meiningar komma til uttrykk.
Som tolk må du meistre arbeidsspråka dine på eit svært høgt nivå. Tolkar må vere førebudd på å kunne tolka i krisesituasjonar og må kunne tilpasse seg raskt.
Tolkeyrket er ikkje det same som omsetjaryrket.
Kor jobbar tolkar?
Etterspurnaden etter tolkar i dei ulike språka varierer. Fast tilsetjing er veldig sjeldan i tolkeyrket og dei fleste tolkar i Noreg arbeider frilans.
Aktuelle plassar for tolkeoppdrag er offentlege etatar som helsevesenet og Nav, politi- og rettsvesenet og utlendingsforvaltninga. Tolking skjer også for organisasjonar, ved besøk eller møter mellom land, ved konferansar, i samband med forskingssamarbeid og i privat næringsliv.
Korleis er det å jobbe som tolk?
Tolk
Patrick Bjorstad
Viktige egenskaper for en tolk
God språkforståing og evne til å tolke raskt og presist er nødvendige eigenskapar for ein tolk. Som tolk må du ha kompetanse utanom det vanlege innan dei språka du tolkar. Det er også viktig at tolken har forståing for temaet i det fagfeltet oppdraget skal gjelde.
Ein tolk må ha evne til å hugse store mengder informasjon på ein gong og kjenne til notatteknikkar som avlastar minnet. Som tolk må du vere god til å halde konsentrasjonen og kunne uttrykkje deg presist.
Du må kunne gjere sjølvstendige vurderingar og ikkje la deg påverke av samtalepartane. Du skal opptre nøytralt og profesjonelt.
Kva tener tolkar?
Korleis utdannar du deg til tolk?
Det er fleire måtar å bli tolk på. Du kan ta statsautorisasjonsprøve, tolkeutdanning eller Tospråkstesten. Fullfører du eit eller fleire av desse kvalifiseringstiltaka, vil du reknast som kvalifisert tolk og kan søke om oppføring i Nasjonalt tolkeregister. Sidan 1. januar 2022 har offentlege etatar plikt til å bruka kvalifisert tolk i samsvar med tolkelova.
Tospråktesten er ei tospråkleg ordtilfangprøve. Består ein den, kan ein gjennomføra kurs i ansvarsområdet til tolken. Ein kan gjennomføre grunnutdanning i tolking, som tek eitt år, eller eit bachelorstudium ved Oslomet og Høgskulen på Vestlandet.
For å kunna kalla deg statsautorisert tolk, må du ta autorisasjonsprøve. Denne kan du ta ved Oslomet. Viss du består, kan du søke Integrerings- og mangfaldsdirektoratet (Imdi) om løyve som statsautorisert tolk.
Språka det blir tilbodne autorisasjonsprøve og utdanning i varierer frå år til år, dette blir offentleggjort i god tid på førehand.
Her kan du lese om dei ulike kvalifiseringstiltaka på nettsida til Integrerings- og mangfaldsdirektoratet.
Kva for ei utdanning er vanlegast for tolkar?
Kva jobbar tolkutdanna med?
- 611604 - Tolkeutdanning, lavere nivå
- 711903 - Master, språkutdanning, toårig
Bedrifter: Kor jobbar tolkar?
Her finn du ei oversikt over bedrifter som har stillingar i dette yrket eller liknande yrke. Dette kan vere nyttig for den som leitar etter arbeidsplass, læreplass eller hospiteringsplassar. Oversikta kan også vere nyttig for skular som vil finne bedrifter dei kan samarbeide med.
Bedrifter med tolkar
Vigo
Informasjon om løpande lærekontraktar og godkjende lærebedrifter blir fylkesvis henta frå Vigo. Alle fylka i landet har inngått ein driftsavtale med Vigo og Utdanning.no for å få denne informasjonen presentert nettsidene våre.
Vi hentar nye data frå Vigo og oppdaterer informasjonen om lærlingar og lærebedrifter kvar natt.
NAV
Arbeidslivsinformasjon får vi frå Navs Arbeidsgivar- og arbeidstakarregister (Aa-registeret).
Arbeidsgivarar pliktar å registrere sine tilsette i Aa-registeret, mellom anna med rett stillingstittel. Det er 9000 ulike stillingstitlar (STYRK-kodar) å velje mellom. Nokre yrke har mange detaljerte og dels overlappande underkategoriar, eksempelvis røyrleggjarar, og andre yrke manglar ein eigen kategori, eksempelvis hematologer. Dette betyr at det alltid vil finnast nokre unøyaktigheiter og feilregistreringar.
Me har knytt flest mogleg av Nav sine 9000 stillingstitlar opp mot 600 yrkesskildringar på Utdanning.no . Dette er ein manuell prosess og feil kan finnast. Vi jobbar kontinuerleg med å kvalitetssikre desse koplingane og tek gjerne imot innspel.
Nokre stillingstitlar frå Aa-registeret er kopla til meir enn éi yrkesskildring. Stillingstittelen "Spesialarbeider (Snekker)" er til dømes knytt opp mot yrka "Møbelsnikkar", "Trevaresnikkar" og "Industrisnikkar". Om ein legg saman stillingstal for desse enkeltyrka vil det samla stillingstalet bli for høgt.
Vi innhentar nye data frå Aa-registeret og oppdaterer arbeidslivsinformasjonen slik at vi har nye data på morgonen den 13. i kvar månad.
- 2544112 - TOLK
- 2544109 - STATSAUTORISERT TOLK
- 2544105 - RETTSTOLK
Andre yrke
Ambassadør
Bibliotekar
Diplomat
Filolog
Forfattar
Forskar
Guide
Kabintilsett fly
Kaptein
Kommunikasjonsrådgjevar
Lektor
